Het lastige genre der poëzie
De herfst is sedert enkele weken neder gestreken op de grachten der domstad en weemoedigheid naar warmere tijden groeit in ieders hart. Ik wil een gevoelig onderwerp toucheren dat doorgaans met een frons wordt begroet. Het lezen van gedichten ofwel de tak van de kunsten die poëzie wordt genoemd.
Nu is het zo dat elke student in mijn opvatting zijn vrije tijd niet weg gooit aan gezichtsboeken of andere sociale banaliteiten, maar zich simpelweg distantieert van de menigte en op zoek gaat naar rust. In een gemakkelijke stoel, een dampende mok thee met interessante kruiden uit de voormalige koloniën als smaakversterkers. De kachel op een aardige stand opdat de geest wat lichter wordt. En dan, wat onsterfelijke woorden die al dan niet per toeval door een dichter op de goede plaats zijn gezet.
Het is niet eenvoudig om van een gedicht te genieten. De betekenissen zijn vaak obscuur en ontberen spanning of plot. De Nederlandse uitdrukking dat men ‘iets niet kan rijmen’ impliceert min of meer de ambivalente verstandshouding van de, door zichzelf gecultiveerde, 'nuchtere' Nederlander met poëzie. Als iets niet rijmt is het niet geestig, onlogisch en onritmisch. Men wil resultaat zien. Voor dromerige regels heeft men immers geen tijd.
Doch, Nederland kende een paar lichtzinnige kunstenaars die zich aan het genre waagde. Die de onbuigbare woorden ombogen tot liederen. Chansons. Helaas zijn ze in de vergetelheid geraakt en vervangen door besnorde lieden. Het is zo.
Opvallend echter zijn de grote namen van dichters die in elk ander land resideren. Mijn favorieten zijn zonder twijfel Apollinaire, Hesse en de meer obscure (doch een nobelprijswinnaar) Pablo Neruda. Kan de Nederlander zijn ziel niet openzetten voor de fijnere kunst? Want zeg nu toch eens, wie geniet er niet van onderstaande prachtzinnen:
Tous les souvenirs de naguère
O mes amis parties en guèrre
Jailissent vers le firmament
Et vos regards en l’eau dormant
Meurent mélancoliquement