De juridische Opera; de rechtszaak
In Toulouse heb ik viermaal de opera bezocht. Nu moet u weten dat ik de klassieke muziek sowieso een warm hart toedraag. Echter, in Toulouse kunnen studenten voor 6 euro een kaartje krijgen voor zo’n spektakel. Dat is ongekend. Meermaals zat ik op een plek die normaal gesproken honderd euro had gekost. Het zijn ook deze dingen die het studentenbestaan meer dan dragelijk maken.
Een opera is doorgaans ingedeeld in verschillende akten en begint met een ouverture. In de ouverture speelt het orkest het muzikale thema van de opera of wordt er een inleidend verhaal vertelt. In de eerste akte zal doorgaans de toon worden gezet; het gaat om liefde of bedrog, politiek of eerder een mythisch epos. In de libretto’s, de solo’s van de operazangers, wordt op virtuoze wijze het leed of het geluk bezongen, haast bepleit. Doorgaans doet zich in de derde akte een alles wijzigende situatie voort: een echtgenoot blijkt ontrouw, de geliefde is op het slagveld gesneuveld, er wordt ingegrepen van hogeraf etc. In de allesbepalende, laatste ‘grande finale’ culmineert het stuk en worden de libretto’s door elkaar gezongen tot een absoluut genot voor het oor. In de opera’s die ik heb mogen aanschouwen is het einde normaal gesproken van moralistische aard.
De overeenkomsten tussen een doorsnee opera en een doorsnee rechtszaak liggen niet meteen voor de hand, doch zijn er talrijk. Het begint al bij de ouverture; de dagvaarding wordt middels bode bekend gemaakt en voorgelezen. De toon is gezet. Het gaat om diefstal, moord of een crime passionelle. Na de ouverture begint de eerste akte. De raadsman pleit in zijn libretto op kundige wijze zijn cliënt vrij waarop het Openbaar Ministerie (in strafzaken, voor het gemak) ageert en evenzo schoon om een straf zingt. De lage bariton, de rechter, maant de twee tot de orde en middels hamerslagen snijdt hij de aktes doormidden.
De derde akte is het laatste woord van de verdachte. Hier zal duidelijk worden hoe de zaak precies hem aan het hart ligt. Emoties kunnen openbaart worden en listige trucages beoefend. De rechter zal zich terugtrekken en de toeschouwer wacht op de ‘grande finale’; het vonnis.
Alle dramatiek der wereld komt in de benauwde zittingszaal naar voren. Kundig en wijs leest de rechter het oordeel voor. De hemel barst los. De verdachte zal al naar gelang het oordeel van vreugde in gat in de lucht springen of in tranen zijn treurige lot bewenen. Alles komt tot een climax maar wordt duidelijk beëindigd. Het rode doek valt, de hamer klopt. De marionetten maken rusten uit.
Morgen is er weer een spektakel.