Strafrecht is onwijs
interessant. Geweld, zedendelicten, afpersingen, moord en nog meer
verrukkelijke ellende. Wat is dat genieten! Gevaar ligt overal op de loer, is
het dan niet prachtig dat we het met behulp van dit vak kunnen leren herkennen
en tackelen? Bij het vak dacht ik aan spannende arresten, enge verdachten en
heldhaftige getuigenissen. Maar wie denkt dat strafrecht alle elementen voor
een goede soap bevat, kan toch wel eens bedrogen uitkomen.
De docenten van het vak
lopen meer warm voor de conclusies die de Rechtbank en het Hof trekken en hoe
die van elkaar verschillen. Ze formuleren graag de rechtsvraag, onderzoeken de
tenlastelegging en kijken belangstellend naar de rechtsgang. Waar ze al helemaal
rode oren van krijgen is het vergelijken van de standpunten van de
Advocaat-Generaal en de Hoge Raad. Vooral als die van elkaar verschillen.
Eigenlijk is dat allemaal
nog zo gek nog niet. De stukken zijn misschien soms aan de lange kant, en de taal
wat taai, maar het is wel degelijk boeiend! Hoe komen deze belangrijke
instanties tot een conclusie? En wie trekt uiteindelijk altijd aan het langste
eind?
We maakten kennis met twee
beginselen die ten grondslag liggen aan de rechtvaardiging van het geven van
straf. De vergeldingsleer en de preventieleer. De vergeldingsleer gaat ervan
uit dat de verdachte straf verdient als hij een strafbaar feit heeft begaan.
Het is het idee van ‘oog om oog, tand om tand’. Ongeacht wat de gevolgen van de
straf voor de samenleving en de dader kunnen zijn. De preventieleer kijkt wel
naar de gevolgen die de straf teweegbrengt. Zij leggen de nadruk op het voorkomen
van de overtreding in de toekomst. Ik voel meer voor de preventieleer:
voorkomen is beter dan genezen.
Om dit allemaal iets
tastbaarder te maken kregen we een voorbeeld uit de praktijk: het tongzoen
arrest. In dit arrest beslist de Hoge Raad, de hoogste rechterlijke instantie,
dat het geven van een tongzoen tegen de wil in van de ander, gezien kan worden
als verkrachting. Dat betekent dat je maximaal twaalf jaar in de bak terecht kan
komen, tegenover acht jaar bij aanranding. Dat is vier jaar verschil. Tongzoenen
is dus gevaarlijker dan je denkt. Kortom –even terug naar de preventieleer-:
hou niet alleen je handen thuis dit weekend maar ook je tong in je mond!